Wystawa 'Tatrzańska Atlantyda' do 1 grudnia w Krakowie

Rozpoczynająca się 3 listopada wystawa „Tatrzańska Atlantyda” to drugi po bestsellerowym albumie pod tym samym tytułem projekt pokazujący góry przez pryzmat unikatowych archiwalnych zdjęć. Na wystawie, którą od 3 do 17 listopada będzie można oglądać na krakowskich Plantach, zaś od 18 listopada do 1 grudnia na Placu Szczepańskim, zobaczymy blisko trzydzieści fotografii przedstawiających m.in. pierwszych zdobywców Tatr, życie codzienne ich mieszkańców sprzed dziesięcioleci oraz dziewiczą przyrodę.

Podhale, które zobaczymy na wystawie, emanuje spokojem i pięknem. Jest tradycyjne i niekomercyjne. „Tatrzańska Atlantyda” to – jak sugeruje tytuł – głębokie spojrzenie na świat, który znika wraz z postępem cywilizacji i rozwojem turystki. Na fotografiach spotkamy pasterzy, wędrowców, gości przedwojennych schronisk, samotnych narciarzy. Gdzieś w tle zauważymy dumną tatrzańską naturę – szczyty gór, pokryte śniegiem drzewa, nieodkryte stoki. Przede wszystkim dostrzeżemy emanującą spokojem niezbadaną jeszcze przestrzeń Tatr. Zdjęcia, choć robione przez różnych autorów, składają się na spójny reportaż, który może stać się ważną lekcją dla turystów odwiedzających dziś Zakopane. Przypomina, że Zakopane to element kulturowego dziedzictwa Polski, miasto-symbol, gdzie swoją przystań znalazła artystyczna bohema. Wiele ze zdjęć nie było wcześniej publikowanych ani pokazywanych w formie ekspozycji.

Uzupełnieniem wystawy jest sam album „Tatrzańska Atlantyda” autorstwa Piotra Mazika, w którym na 350 stronach znalazła się znacznie szersza prezentacja tematu. Przeglądając fotografie, czytelnik wędruje zapomnianymi górskimi szlakami – modne przed wojną schroniska już nie istnieją, po słynnych kąpieliskach, do których tłumnie przyjeżdżali letnicy, nie został nawet ślad, podobnie jak po zlikwidowanych wyciągach narciarskich. Popularne niegdyś atrakcje turystyczne zarasta dziś dzika przyroda. Album pokazuje Tatry, które zadziwiają i intrygują.

Organizatorem wystawy jest Tatrzański Park Narodowy, współorganizatorem Muzeum Tatrzańskie. Autorem koncepcji wystawy „Tatrzańska Atlantyda” jest Grzegorz Bykowski. Partnerem wydarzenia są miasto Zakopane i Biuro Promocji Zakopanego.

Wystawa „Tatrzańska Atlantyda”
3-17 listopada 2014 - Planty w Krakowie
18 listopada - 1 grudnia - Plac Szczepański w Krakowie

www.tpn.pl

 

Druga połowa XIX wieku

Awit Szubert

Giewont bez krzyża na wierzchołku 

Masyw Giewontu sfotografowany 
ze Skibówek w XIX wieku.
Wówczas widoku na Tatry 
nie ograniczały gęsta zabudowa 
i wiekowe drzewa, a szlak na szczyt prowadził Żlebem Kirkora.

 

Data wykonania nieznana

Autor nieznany

Syrena

Znane są dwie nazwy łodzi
pływających po Morskim Oku.
Na zdjęciach Syrena.
Rozpadające się resztki Świstaka
potrafią zlokalizować grzybiarze
odwiedzający Zazadni

 

Data wykonania nieznana

Władysław Werner

Na Karczmisku

 

7 maja 1968

Krystyna Gorazdowska

Droga na Kalatówki po wietrze
halnym

6 maja 1968 roku – halny stulecia
poczynił ogromne straty
w drzewostanie tatrzańskim
i dobytku zakopiańczyków.
Na Kasprowym Wierchu zanotowano
prędkość 288 km/godz.,
w Zakopanem 168km/godz..

 

Druga połowa XX wieku

Władysław Werner

Leżakownia na Kasprowym Wierchu

Ta moda już nie wróci. Wtedy
jeszcze nie każdy skrawek ziemi
opisywały paragrafy przepisów.
Śnieg, narty, leżak w kwietniowym
słońcu i piwo.

 

1909

Stanisław Zdyb

Telemarkiem na Gubałówce jedzie
Mariusz Zaruski

Na rewersie napisano: „Kupiono
od Stanisława Zdyba 27.07.1933
za 25 groszy”. Z Gubałówki na
nartach zjeżdżano już wiele lat
przed zbudowaniem kolejki.
Był to jedyny stok w ścisłym
centrum Zakopanego. Szybki
trening, wieczorna jazda
w towarzystwie w słabym
oświetleniu, szkolne lekcje
wychowania fizycznego.

 

1958

Zbigniew Kamykowski

Redyk, Zakopane, ulica Kościuszki

 

 

1948

Jerzy Hajdukiewicz

Lawina spadająca z Bańdziocha

 

1936

Stefan Zwoliński

Kąpielisko na Jaszczurówce

Dobre miejsce do podglądania.
Czego tam nie ma. Na dachu
przebieralni masowe opalanie.
Z prawej huśtawka i siatkówka.
Są kawiarnia i parkiet do tańca.
Z lewej ścieżka do altany
i tarasu widokowego. Pośrodku
zjeżdżalnia. Wszędzie parada ciał
kobiecych i męskich, w każdym
wieku. Ogrodzona przestrzeń
większej swobody.

 

Druga połowa XX wieku

Władysław Werner

Poniżej Włosienicy

Każdy pyta: gdzie kierowca?
To on trzyma aparat. Właściciel
nowego trabanta P50.

 

Pierwsza dekada XX wieku

Autor nieznany

Na Kominach Strążyskich

To moje ukochane zdjęcie.
Tak naprawdę ratownicy ćwiczą
sygnalizację. Ja wciąż wierzę,
że odkrywają, patrzą na Giewont
po raz pierwszy.

 

 

Data wykonania nieznana

Antoni Wieczorek

Trasa FIS I na Kasprowym Wierchu

 

Lipiec 1919

Autor nieznany

W Ciemnych Smreczynach

Z lewej, w gąszczu omiegów
górskich, stoi Józef Fudakowski,
profesor zoologii UJ. W Tatrach
prowadził badania naukowe.
Jego publikacje to m.in. „Fauna
ważek Tatr polskich”, „Nowy ssak
dla fauny Polski, polnik karpacki
(Chionomys ulpius Miller)”.
Nie wspinanie czy narciarstwo,
a skupienie na naturze. Zarośla,
ziołorośla, smreczyny, siedliska
owadów. Odmienny i piękny sposób
istnienia w Tatrach.

 

1904

Walery Eljasz

Kąpiele na Jaszczurówce

Wejście do Doliny Olczyskiej
poprzednie pokolenia kojarzyły
z basenami. To zakopiańska
archeologia. Po najstarszym
zakładzie zostało tylko
to zdjęcie i kilka wersów
wspomnień. Wspólnie pływano,
prano, czerpano ciepłą wodę
dla domów.

 

Data wykonania nieznana

Autor nieznany

Tatry Zachodnie - Wołowiec,
Rakoń i Długi Upłaz widziane
z Grzesia

Długie ramię Rakonia na fokach
pokonuje się szybko. Przyjemnie
i bezpiecznie jest rozpocząć
zjazd ze szczytu widocznego
po prawej stronie. Górna część
to frajda w puchu, dalej długa
jazda w lesie do schroniska.

 

Data wykonania nieznana

S. Zuchmantowicz

Hala Pisana

 

1956

Władysław Werner

Zniszczenia na Hali Goryczkowej

Lawina, która zniszczyła Halę
Goryczkową, zeszła w nocy 2 marca
1956 roku. Życie straciło pięć
osób. Nazwiskiem gospodarzy
zniszczonego schroniska opisuje
się dziś żleb, gdzie rozpoczęła
się tragedia. Niestety nie były
to ostatnie ofiary w tym niepozornym
miejscu.

 

1956

Zbigniew Kamykowski

Góral nad Czarnym Stawem
Gąsienicowym

Trzydzieści lat po zniszczeniu
prymitywnego schroniska
nad Czarnym Stawem Gąsienicowym
nadal sprzedawano rarytasy:
zsiadłe mleko i jagody
oraz herbatę z samowaru.

 

Data wykonania nieznana

Krystyna Gorazdowska

W Dolinie Pięciu Stawów Polskich

 

1936

Henryk Schabenbeck

Kasprowy Wierch

Ta wspinaczka odbyła się
prawdopodobnie na potrzeby
reklamy. Kolejka ma w tej chwili
zaledwie pięć miesięcy. W kadrze
nie widać industrialnych słupów,
żlebu zwanego Ściekowcem, tłumów
pod szczytem. Liny i gondola
zawieszone są w powietrzu.